 |
| ||||||
| |||||||
ในกรีซโบราณ โสเครติสได้ชื่อว่าเป็นนักปรัชญาที่ยิ่งใหญ่
วันหนึ่งมีชายคนหนึ่งถามท่านว่า
บางครั้ง เราก็อาจฆ่าความเบื่อด้วยการวิพากษ์วิจารณ์ผู้อื่นลับหลัง แต่ถ้าคนที่คุณพูดถึงในทางเสียหายเป็นเพื่อนของคุณ มันก็ไม่คุ้มกันเลยที่จะเสียเพื่อนด้วยความคะนองปาก
พระพุทธเจ้าได้สอนวิธีที่เราควรปฏิบัติต่อเพื่อน ซึ่งถือเป็นบุคคลที่เราต้องเกี่ยวข้องสัมพันธ์ไว้ในทิศเบื้องซ้าย ดังนี้
ส่วนมิตรสหายเมื่อได้รับการปฏิบัติโดยชอบแล้ว ก็ควรอนุเคราะห์ตอบ ดังนี้ การมีเพื่อนดีเป็นลาภอันประเสริฐ มีพุทธภาษิตหลายบทที่สรรเสริญการมีมิตรที่ดี เช่นกล่าวว่า
อย่างไรก็ตาม การมีมิตรที่ดีมากมาย ก็ยังไม่สู้กับการมีกัลยาณมิตรเพียงคนเดียว กัลยาณมิตรคือผู้ที่มีใจเป็นเพื่อนที่มุ่งดี ปรารถนาดี ให้ความช่วยเหลือ ว่ากล่าวตักเตือน แนะนำไม่ปล่อยให้คิดผิดพูดผิด ไม่ปล่อยให้มีภัยมีความเสื่อมเสียเกิดขึ้นหากป้องกันได้ กัลยาณมิตรหาได้ไม่ง่าย ไม่ใช่เพื่อนทุกคนจะเป็นกัลยาณมิตรของกันและกัน ผู้เป็นกัลยาณมิตรนั้นต้องมีคุณสมบัติหลักที่สำคัญที่สุดคือ ความดี มีคุณธรรมประจำใจ พร้อมด้วยสติ และ ปัญญา
ครูบาอาจารย์ที่มีแต่ความหวังดีแก่ศิษย์ถือว่าเป็นกัลยาณมิตรของศิษย์ กัลยาณมิตรมีคุณธรรม 7 ประการ คือ
ครั้งหนึ่งผู้เขียนได้มีโอกาสรับฟังรองศาสตราจารย์ประมวล เพ็งจันทร์ ยอดกัลยาณมิตรผู้เดินเท้า 1000 กิโลเมตรเพื่อข้ามพ้นความเสียดาย ความเกลียด ความกลัว และกิเลสนานา อาจารย์ได้เล่าว่า มีความใฝ่ฝันเป็นครูเพื่อถ่ายทอดความรู้ และ สั่งสอนศิษย์ตั้งแต่เรียนชั้นประถมที่สี่ โดยมีแรงบันดาลใจจาก คุณครูพิกุล มณีโชติ คุณครูสาวสวยที่เพิ่งจบใหม่ เรื่องที่อาจารย์เล่าเป็นแรงบันดาลใจต่อมาให้ผู้เขียนเป็นกัลยาณมิตรที่ดีต่อผู้อื่นต่อไป เรื่องมีอยู่ว่า
เมื่ออาจารย์ประมวลยังเป็นเด็กนักเรียน ในตอนเช้าของทุกวันจะมีคุณครูเวรคอยตรวจแถวเพื่อดูว่าเด็ก ๆ มีเล็บมือสะอาด หรือ แต่งตัวเรียบร้อยหรือไม่ หากครูพบเด็กคนไหนไม่เรียบร้อยก็จะมีการลงโทษ เช่น ดึงหูบ้าง ดึงจมูกบ้าง เอาไม้บรรทัดตีมือบ้าง ต่อมามีคุณครูพิกุลเพิ่งบรรจุใหม่ เด็ก ๆ รวมทั้งเด็กชายประมวลจะเห่อครูคนใหม่มากเพราะแต่งตัวสวย วันหนึ่งเป็นเวรของครูพิกุลที่จะตรวจแถวตอนเช้า ครูเดินผ่านเพื่อน ๆ มาทีละคน ๆ แล้วก็มาหยุดที่หน้าอาจารย์ อาจารย์เล่าว่าตอนนั้นรู้สึกเย็บวาบ นึกว่าจะต้องโดนลงโทษ พยายามมองไปที่เล็บตัวเองก็ไม่เห็นยาว ขณะนั้น ครูพิกุลก็นั่งลงจนหน้าของครูอยู่ใกล้กับหน้าของอาจารย์ และ ดึงเข็มขัดที่ห้อยอยู่สอดเข้าไปในหูเข็มขัด แล้วเงยหน้าขึ้นมายิ้มให้ เอ่ยว่า “ต่อไปนี้ รัดเข็มขัดแล้วให้ทำอย่างนี้ทุกครั้งนะ” ครูรัดเข็มขัดแล้วก็ลุกขึ้นไป ผ่านมาหลายสิบปี อาจารย์ยังจำคำสอน และ ความงดงามของความรู้สึกดี ๆ อย่างตราตรึงไม่มีวันลืม และอยากจะเป็นครูแบบนี้บ้าง ถึงแม้คุณครูพิกุลสอนเรื่องระเบียบพื้นฐาน ไม่ได้สอนเรื่องที่ลึกซึ้งไปกว่านั้น แต่คุณครูพิกุลก็มีความน่ารัก อ่อนโยน ถึงกับย่อตัวลงมาต่ำว่าเด็กเล็ก ๆ คนหนึ่ง ครูสอนให้เข้าใจ อดทนต่อความผิดของศิษย์ และ สร้างความอบอุ่น และ ความไว้ใจ ความประทับใจ เป็นแบบอย่างอันดีต่ออาจารย์ประมวลซึ่งตัวท่านเองก็มีลูกศิษย์ลูกหาที่รักใคร่เป็นจำนวนมาก ผู้ที่มุ่งมั่นในการปฏิบัติธรรมให้ได้ผล จำเป็นที่จะต้องมีกัลยาณมิตรให้คำแนะนำ ให้กำลังใจ ชักจูงให้มีศรัทธา มีวิริยะ การมีกัลยาณมิตรมีประโยชน์ยิ่ง ถึงกับพระพุทธเจ้าได้ยกย่องไว้ว่า:
เมื่อดวงอาทิตย์อุทัยอยู่ ย่อมมีแสงอรุณขึ้นก่อนเป็นบุรพนิมิตฉันใด การมีกัลยาณมิตร เป็นบุรพนิมิตแห่งการเกิดขึ้นของหนทางพระนิพพานแก่ผู้ประพฤติธรรมฉันนั้น
______________________________________________________________ โดย ดร.อภิวรรณ รัตนิน สายประดิษฐ์ ขอเชิญแสดงความคิดเห็นได้ ที่นี่
|
|||||||
 |
|||||||
 |
|||||||
“ท่านทราบไหมว่าผมเพิ่งได้ยินเรื่องอะไรเกี่ยวกับเพื่อนของท่าน ?” 
การมีญาติมิตรมาก เปรียบเสมือนต้นไม้ในป่าที่มีจำนวนมาก ต่างกับต้นไม้ที่อยู่โดดเดี่ยว แม้จะมีขนาดใหญ่โตสักเท่าไหร่ เมื่อมีพายุมา ก็อาจโค่นได้ 
